Drentsche Aa Nieuwsbrief nr 53

Er is onlangs, in Drenthe, een wilde Goudjakhals op de foto gezet. Het roofdier liep op 22 november voor de wildcamera van Cindy de Jonge-Stegink uit Assen langs. Bijzonder, want het schuwe dier laat zich bijna nooit zien.

In Nederland zijn eerder alleen in 2016 en 2017 twee Goudjakhalzen op de Veluwe vastgelegd. De camera, die de Goudjakhals vastlegde, staat ergens in Drenthe. Vanwege het risico op verstoring maakt De Jonge-Stegink de locatie niet bekend.

https://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/154991/Goudjakhals-laat-zich-voor-het-eerst-zien-in-Drenthe

Verderop in deze nieuwsbrief staat een verhaal over de werkzaamheden van Cindy o.a. in het Drentsche Aa gebied.

Zaterdag 7 december was het de jaarlijkse 'Dag van de vrijwilliger'. Nationaal Park Drentsche Aa bedankt nogmaals alle vrijwilligers die zich het hele jaar door inzetten voor het prachtige Drentsche Aa gebied.

Zestig kilometer bloeiende akkerranden als buffer tussen akkers en oppervlaktewater. Die mijlpaal hebben Waterschap Hunze en Aa’s, de Provincie Drenthe en Waterbedrijf Groningen samen met de akkerbouwers en collectief Agrarische Natuur Drenthe in 2019 bereikt. Op deze manier willen ze met z’n allen zoveel mogelijk voorkomen dat er gewasbeschermingsmiddelen in het water van de Drentsche Aa terechtkomen en het drinkwater zo schoon mogelijk blijft.

De Drentsche Aa is een belangrijke bron voor het drinkwater van Groningen. Daarom is het belangrijk dat dit water zo schoon mogelijk blijft. ‘Akkerranden’ is een van de diverse projecten in het Uitvoeringsprogramma Drentsche Aa, waarin Waterschap Hunze en Aa’s, de provincie Drenthe en Waterbedrijf Groningen samenwerken, en de leden van de coöperatie Agrarische Natuur Drenthe. Samen met de akkerbouwers hebben ze deze mijlpaal behaald.

De eerste twee jaar hebben de akkerbouwers randen ingezaaid van eenjarige planten. Op basis van de ervaringen met deze randen heeft de uitvoeringsorganisatie de zaadmengsels voor 2020 aangepast. Eenjarige planten worden vervangen door meerjarige grassen, wilde peen, klaversoorten en wilde cichorei, waardoor het niet meer nodig is om de randen elk jaar te bewerken. Ook trekken duurzame randen naar verwachting nog meer vogels, vlinders en insecten aan: goed voor de biodiversiteit en de natuurlijke bestrijding van schadelijke insecten.

Of er na 2021 opnieuw subsidie wordt uitgetrokken voor de akkerranden is nog niet bekend. Rick Reijerse, gebiedscoördinator bij Agrarische Natuur Drenthe, vindt het belangrijk de inrichting en het beheer van de bufferranden te blijven ondersteunen en onderzoeken: “Boeren gaan er zelf mee aan de slag, kijken wat er gebeurt en brengen hun kennis zelf weer in praktijk. Door deze kennis te bundelen kunnen we handvaten geven hoe veronkruiding tegen te gaan en te beoordelen of er al dan niet gespoten hoeft te worden”

Rick Reijerse (projectleider namens Agrarische Natuur Drenthe) tel: 0592-201337

Meer weten over het Drentsche Aa gebied? Kijk eens op de Drentsche Aa ontdekkaart. De kaart is voortdurend in ontwikkeling en er wordt regelmatig nieuwe informatie aan toegevoegd. https://www.ontdekdedrentscheaa.nl/

Tips kunt u doorgeven aan drentscheaa@ivn.nl

=HABITAT= Nationaal Park Drentsche, de nieuwe film van de Drentse natuurfilmers Henk en Janetta Bos is klaar! Met schitterende nieuwe beelden van Nationaal Park Drentsche Aa. Vanaf 30 januari te bekijken in de bioscoop van De Nieuwe Kolk in Assen.

De trailer is te zien via deze link: https://www.youtube.com/watch?v=mfQPjGlOiyQ

Henk en Janetta verwoorden hun nieuwe film als volgt op hun website: https://www.henkbos.net/

Beekdallandschap met een blauwdruk uit de oertijd…

Drie jaar lang werken aan een film over een van de best bewaarde beekdallandschappen van West-Europa: het lijkt een miljoenen verslindende megaopdracht voor een grote productiemaatschappij die daarvoor met groot materiaal moet uitrukken. Niets is minder waar: voor het realiseren van hun nieuwe film =HABITAT= deinzen Henk en Janetta niet terug voor deze enorme klus! Met z’n tweeën… Dat ze wel degelijk hun mannetje staan bewezen ze al eerder met hun succesvolle bioscoopfilm Wildernis in Drenthe. Soms is het misschien nodig dat er een aanslag gepleegd op hun creativiteit om, met de eigenlijk beperkte middelen die ze tot hun beschikking hebben, de beelden te vergaren zoals ze dat in hun gedachten hebben maar opgeven staat niet in hun draaiboek! Het filmen onderwater is daar een voorbeeld van. Henk: ‘We staan zelf versteld van de schoonheid die je ziet direct onder het Drentse wateroppervlak. We willen een tipje van de sluier oplichten. Tot nu toe zijn we zeer tevreden over de gemaakte opnamen. Maar eenvoudig is dat zeker niet. Als je gewoon langs een willekeurig stroompje of diepje loopt, heb je geen flauw idee wat zich op dat moment op slechts enkele meters of minder onderwater afspeelt. Dat is eigenlijk een stuk onzichtbaar Drenthe’.

Op 29 december 13:30-16:00 uur organiseren Nationaal Park en Het Drentse Landschap samen een Barbizon wandelexcursie in Rolde.

Drenthe staat bekend om zijn prachtige natuur en gemoedelijke bevolking. Veel toeristen bezoeken de provincie elk jaar weer precies om die typische kenmerken. Dit beeld van Drenthe is in de 18de eeuw ontstaan, toen de eerste kunstenaars gewapend met hun potlood en schildersezel de woeste maar bovenal het wonderschone Drentse landschap ontdekten. Er is een mooie vergelijking te maken met het bekende Franse Barbizon, waar kunstenaars zich in de 19de eeuw verzamelden om de natuur te gaan schilderen, vaak in de open lucht. Drenthe vervult eenzelfde rol als Barbizon met kunstenaarsdorpen als Zweeloo, Rolde en Vries als verzamelplekken.

Met een deskundige gids maakt u een wandeling door Rolde. U ziet de plekken waar schilders als Van de Sande Bakhuyzen, Havard, Van der Boon, Wenckebach en Van Rappard hebben gewerkt. U ziet met eigen ogen waar de omgeving gelijk is gebleven en waar niet. De gids laat reproducties van de schilderijen zien zodat u vroeger en nu goed met elkaar kunt vergelijken. De schilderijen gaan op deze manier nog veel meer leven. Een echte aanrader!

Aanmelden is niet nodig en deelname is gratis, al wordt een vrijwillige bijdrage voor het NP Drentsche Aa op prijs gesteld. Deze wandelexcursie wordt ook georganiseerd op 26 januari en 1 maart.

Startlocatie: Voor de Jacobuskerk, Kerkbrink 5, 9451 AL Rolde (er is voldoende parkeergelegenheid in de nabije omgeving). https://www.drentslandschap.nl/event/barbizon-rolde

Ik ga de deur uit. Naar mijn geliefde Drentsche Aa. Ook al heb ik een ontheffing, ik ontkom niet aan een zeker spanning als ik mij buiten de gebaande paden begeef. Onderweg naar de locaties die ik monitor voel ik me altijd gast. Ik ‘lees’ constant de omgeving, let op veranderingen, geef mijn ogen, oren én neus de kost. Bijna alle zoogdieren van Nederland heb ik op deze manier mogen ‘zien’. In de vorm van veeg- of knaagsporen, etensresten, hol, burcht, haar, een pootafdruk in de modder of een glinsterende keutel in het zonlicht. Zelf geur verraad dikwijls hun aanwezigheid.

Zoals ik al zei, ik ben te gast. Zij blijven, ik vertrek weer. Toch willen we vanuit Staatsbosbeheer en de Zoogdiervereniging graag weten hoe het ze vergaat. Mijn aandacht gaat hierbij vooral uit naar de otter en de bever. Relatieve nieuwelingen op het toneel. Maar de overige flora en fauna wordt ook niet uit het oog verloren. De laatste jaren worden we daarbij enorm geholpen door de inzet van cameravallen. Daarmee vinden we bevestiging van vermoedens die we op basis van de aanwezige diersporen al hadden of worden we aangenaam, of minder aangenaam verrast. Die veronderstelde dassenwissel blijkt dé route door het Nationaal Park. Dieren van divers pluimage kennen de inmiddels door intensief gebruik uitgesleten paden en sommige soorten mogen van geluk spreken dat ze hoger in de voedselpiramide geplaatste dieren niet altijd tegenkomen. Het is toch wel vaak een kwestie van eten of gegeten worden. Zo’n wildwissel blijkt soms ook te worden bezocht door wandelaars, crossmotoren, (loslopende) honden en (verwilderde) huiskatten. Voor elk wat wil(d)s zeg maar. Dé beverburcht bestaat eigenlijk niet, een geplaatste camera laat diverse onderverhuurders zien. Een forse bult takken met modder blijkt een enorme aantrekkingskracht voor wie maar beschutting zoekt. Met een beetje geluk woont je eten in een ander hoekje, lekker dichtbij. De onderlinge verstandshoudingen kunnen deze dieren meestal prima zelf onderhouden, denk aan het delen van ruimte en eten, het uitvechten van conflicten en kansen voor ontluikende liefdes. Lastig wordt het wanneer de territoria ’s als te vol, te klein of simpelweg ongeschikt worden ervaren. Dieren gaan op zoek en stuiten op de grenzen van hun gebied. Waar de menselijke invloed het meest aanwezig is ontstaan dan ook knelpunten. Ten nadele van de mens als blijkt dat wild een ongewenste invloed kan hebben op onze agrarische activiteiten en infrastructuur. Maar zeker ook ten nadele van het dier, wat de snelheid van voorbij razend verkeer onmogelijk goed kan inschatten. Gelukkig hebben camera’s keer op keer aangetoond dat dieren dankbaar gebruik maken van goed geplaatste en onderhouden faunatunnels, buizen of looprichels onder bruggetjes. De vrijwilligers en beroepskrachten die monitoren zijn vaak de ogen en oren in het gebied. Het in beeld hebben van bepaalde populaties kan er ook voor zorgen dat je mogelijke problemen signaleert en hopelijk voor kunt zijn. Gezinsuitbreiding bij kwetsbare soorten als de otter en de bever kan zorgen voor alertheid bij beheer- en onderhoudswerkzaamheden elders in het gebied. Camera beelden maken zichtbaar hoe verstorend een maaiactie op een bepaalde locaties kan zijn. Diverse diersoorten verleggen (tijdelijk) hun route en zijn daardoor misschien wel onnodig kwetsbaar. Door de beelden kunnen we de dieren een stem geven. Een beetje ruimer om takkenrillen en ruigtes maaien zal enorm gewaardeerd worden. Maar ook werd gezien hoe een extreem lage waterstand door droogte invloed heeft op hoe dieren zich gedragen. De bevers kozen voor een tijdelijke verhuizing naar een natter gelegen vakantieverblijf of namen het heft in eigen handen door het bouwen van een strategisch geplaatste dam. Ik kom thuis. In mijn zak branden een paar SD- kaartjes uit de camera’s. Ik ga er altijd echt even voor zitten. Op mijn computer komt een prachtige otter-moeder voorbij met twee grote jongen. Hoge piepgeluidjes klinken door mijn woonkamer. Een van de jongen lijkt me aan te kijken. Draait zich om en legt een spraint, een otterdrol vlak voor de lens van de cameraval. In de dierenwereld lijkt het bijna dat ze door het neerleggen van een keutel of geurspoor ineens allemaal dezelfde taal spreken. “Hier was ik… Wat zeg je me daarvan?”

Cindy de Jonge

• Haal jij, met ons, tussen Kerst en Oud en Nieuw een frisse neus?

Wandel dan mee op zondag 29 december 2019 met Nationaal Park Drentsche Aa gidsen. We lopen door het prachtige beekdal van het rustieke, meanderende Zeegserloopje. Genieten van een oeroud landschap in winterrust. Er is veel te vertellen over het ontstaan van het landschap en het prachtige beekdal van het Zeegserloopje en het Schipborgsche diep.

De wandeling begint om 13:30 uur vanaf de Nationaal Park Toegangspoort Wedbroeken (langs de weg Tynaarlo-Zuidlaren)

• Zin in een snertwandeling?

Wandel dan mee op zaterdag 4 januari 2020 om 10:00 uur vanaf de NP Toegangspoort Deurze (Asserstraat 63, Deurze) met een winterse wandeling. Deze wandeling gaat langs Deurze en Schieven, met uitleg door Nationaal Park Drentsche Aa gidsen over de bijzondere geschiedenis en zijn bewoners. We lopen terug over het “Poepenhemeltje”. Na afloop is er de mogelijkheid om met elkaar een bord snert te eten, de rekening daarvan is voor eigen kosten.

• Zoek je mee naar dassensporen?

Kom dan naar de spannende wilderniswandeling op zondag 19 januari 2020 in het Hart van Drenthe. De wandeling begint om 10:30 uur bij de Zandspeelplaats, aangegeven vanaf de weg Schoonloo – Elp. Nationaal Park Drentsche Aa gidsen leiden deelnemers langs het nieuw aangelegde Dassenspoor. De boswachterij het Hart van Drenthe wordt omgevormd tot een nieuwe wildernis. Dit betekent dat op termijn wordt gestopt met de grootschalige houtoogst uit het bos. Veel paden die voor deze werkzaamheden noodzakelijk waren zullen daarom verdwijnen. In plaats daarvan komen routes met smalle paadjes door het bos en langs de vennetjes. Bomen en takken die over de route heen vallen worden niet opgeruimd, waardoor een omtrekkende beweging nodig kan zijn. Dit maakt dat deze wandeling alleen geschikt is als u goed ter been bent. Bij deze routes wordt natuurgerichte recreatie verbonden met meer ruimte en rust voor flora en fauna.

Deelname aan Nationaal Park Drentsche Aa excursies is gratis en aanmelden is niet nodig. Na afloop van de excursie wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd voor het Gebiedsfonds Drentsche Aa. Waterdichte schoenen en een verrekijker worden aanbevolen. Honden worden niet toegelaten tijdens deze wandeling.

Kijk voor het overzicht op onze website https://www.drentscheaa.nl/actueel/activiteiten/