Drentsche Aa Nieuwsbrief nr 47

Woensdag 25 en donderdag 26 april voerden leerlingen van het Dr. Nassau College Penta uit Assen het onderwijsproject 'IVN Jongeren Adviesbureau’ uit in Nationaal Park Drentsche Aa. De scholieren brachten, in opdracht van Nationaal Park Drentsche Aa, de schatten van de Drentsche Aa in beeld. Het Drentsche Aa landschap heeft veel ‘verborgen’ schatten. Het gebied kent een lange bewoningsgeschiedenis. Het resultaat daarvan is een mooi en bijzonder landschap met veel restanten uit het verleden, zoals de essen, de hunebedden, de karrensporen en nog heel veel meer. Je vindt ook oudere sporen uit de ijstijd, zoals de pingoruïnes, dekzandruggen en zwerfstenen. Tegenwoordig leven er heel veel bijzondere dieren en planten in en om de Drentsche Aa. Dat zijn de natuurlijke schatten van de Drentsche Aa.

De leerlingen maakten oa maquettes, een wervend filmpje, folders en advertenties voor Nationaal Park Drentsche Aa waarin bewoners en bezoekers worden uitgenodigd om deze ‘Drentsche Aa schatten’ te bekijken en te beleven. De jonge adviseurs verkenden woensdag 25 april het gebied onder leiding van Nationaal Park gidsen. Donderdag 26 april presenteerden ze hun producten in het Provinciehuis te Assen.

Maandag 7 mei studeerden 10 gebiedsondernemers af aan de cursus Gastheerschap Nationaal Park Drentsche Aa. De gehele cursus bestaat uit een vierdaagse cursus en een dagtocht op de fiets langs veel bijzonderheden in het gebied.

Na afloop ontvingen de deelnemers uit handen van Hendrik R. Oosterveld (voorzitter Overlegorgaan) het felbegeerde certificaat, de vlag en het gevelbordje. Gefeliciteerd allemaal en welkom bij het Nationaal Park bezoekersnetwerk.

Op zaterdag 7 april vond de Nationaal Park Drentsche Aa safari plaats. Deze safari is bedoeld om het Drentsche Aa gebied op een nieuwe manier te ontdekken. De safari startte met een korte introductie, daarna vertrok de touringcar voor een rondrit door het Drentsche Aa landschap.

Onderweg vertelden Nationaal Park medewerkers over het landschap, het beheer en de ontwikkelingen in dit gebied. Af en toe hielden we een stops voor enkele korte wandelexcursies. Er waren twee tochten, één om 09:30 uur en één om 13:30 uur. De deelnemers ontvingen een Nationaal Park informatiepakket inclusief een streekproduct van Dubbel Drents en Drents Goed

Op 11, 18 en 25 april verzorgden de Nationaal Park C&E medewerkers de Drentsche Aa bewonerscursus met bijdragen van het Geopark, Waterschap en Staatsbosbeheer. Het Drentsche Aa gebied is in 2002 uitgeroepen tot een bijzonder Nationaal Park omdat er mensen in het gebied wonen en werken. Het oude landschap met de vrij kronkelende beek kent een lange ontstaansgeschiedenis.Veel sporen uit deze rijke geschiedenis zijn nog altijd in het veld te herkennen. Het landschap heeft zich ontwikkeld tot een uniek gebied met hoogwaardige natuur en prachtige verhalen. Hierover ging de Nationaal Park Drentsche Aa cursus. De verhalen achter het landschap. In drie avondbijeenkomsten werd op een eenvoudige, boeiende wijze het Drentsche Aa verhaal verteld. Over ijstijden, mammoeten, hunebedbouwers maar ook de rol van het water en de bossen van nu. De cursus werd gegeven in Zeegse, Anloo en Elp.

Op 24 mei was de dag van het Nationaal Park. Nationaal Park Drentsche Aa vierde dat op zondag 27 mei door samen met Geopark De Hondsrug twee excursies vanaf Parkeerplaats de Molensteeg bij Oudemolen te verzorgen. De eerste excursie startte om 10:00 uur (17 deelnemers), de tweede excursie startte om 15.00 uur (9 deelnemers).

Het thema dit jaar was “Cultuurhistorie; het zit in onze natuur” dit thema is bij uitstek van toepassing op het Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa. De huidige Drentsche Aa natuurwaarden en de hoge cultuurhistorische waarden zijn het gevolg van eeuwenlange (land)inrichting door de mens. Gidsen lieten de deelnemers dit cultuurhistorische landschap met zijn bijzondere natuurwaarden zien. Het beekdal van het Oudemolensche diep behoort tot de kroonjuweeltjes van Nationaal Park Drentsche Aa. De deelnemers werden meegenomen naar de mooiste plekjes in dit beekdal, waar men kon genieten van de meanderende beek, de kleurrijk bloeiende beekdalgraslanden en de heide, die op de hogere en drogere gronde groeit.

Staatsbosbeheer beschermt de natuur in de Drentsche Aa, maar de terreinen die we beheren zijn er ook om te beleven en te benutten. Daarom laten we op plekken waar dat verantwoord is festivals en evenementen toe. Daarbij letten we altijd op de belasting van de natuur en de directe omgeving. Het FestiValderAa en het Wolfeest zijn evenementen die in juli op Staatsbosbeheer terreinen plaatsvinden. Ook zijn wij aanwezig met een stand en activiteiten voor jong en oud.

FestiValderAa

Het FestiValderAa is een muziek-, kunst en theaterfestival bij Schipborg. Minstens zo indrukwekkend is de backstage van het festival: Nationaal Park de Drentsche Aa. Ook tijdens de achtste editie op 6, 7 en 8 juli 2018 is Staatsbosbeheer prominent aanwezig met activiteiten voor jong en oud. Zo kunnen bezoekers tijdens de VroegeVogelTochten met de boswachters de natuur zien en horen ontwaken. Op het festivalterrein lopen kinderen het blotevoetenpad, maken ze mini-natuurschilderijtjes, en kunnen ze voelen in de voelboom en bijlsteelhangen. Medewerkers en vrijwilligers werken samen om elke bezoeker van het FestiValderAa een geweldige natuurbeleving te geven.

Wolfeest Balloo

De kudde van Balloo telt 500 Drentse heideschapen en die moeten natuurlijk geschoren worden. Dat gebeurt tijdens het Schapenscheerdersfestival op 14 en 15 juli 2018. Terwijl de schapen worden geschoren is er veel te zien en te doen rondom de schaapskooi van de Herders van Balloo. Het Wolfeest is een grote fair, waarbij de nadruk ligt op wol. Ook Staatsbosbeheer is aanwezig met een informatiestand.

Foto: Kinderactiviteiten op het Festival der Aa (editie 2017)

Suzanne Poyck, teamleider Drentsche Aa

De Drentsche Aa blinkt uit in plantenrijkdom: ongeveer de helft van de Nederlandse plantensoorten komt hier voor. In voorjaar en zomer veranderen de graslanden naast de beken in bloemenzeeën. Om dat te behouden, beheert Staatsbosbeheer de heide, beekdalen en houtwallen precies zoals dat al eeuwenlang gebeurt: geen mest, elk jaar maaien en het maaisel afvoeren. Natuurlijk meten we of dit verschralingsbeheer het gewenste resultaat geeft. Dat gebeurt met een zogenoemde vegetatiekartering.

In 2017 heeft ecologisch advies- en onderzoeksbureau Everts & de Vries een vegetatiekartering opgeleverd van de gehele Drentsche Aa. De laatste uitgebreide vegetatiekartering dateerde van 1996. Met name in de middenloop van het gebied blijken de ontwikkelingen spectaculair. Veenvormende vegetaties ontwikkelen zich goed. Deze vegetaties hebben een grote ecologische waarde én leggen ook nog eens veel CO2 vast. Aan de oostzijde van het Ballooërveld zijn de ontwikkelingen in de Ossenbroeken bijzonder. Daar komen draadgentiaan, parnassia en moeraswespenorchis voor. Bovendien heeft de Heest zich vanuit de landbouw spectaculair ontwikkeld met blauwgraslandsoorten, Moeraskartelblad en Klimopwaterranonkel.

In totaal zijn er in de Drentsche Aa maar liefst 63 bedreigde Rode Lijstsoorten aangetroffen. Dat is uitzonderlijk veel voor een gebied. Voor drie Rode Lijstsoorten is het gebied nationaal van bijzonder belang: Brede orchis, Noordse zegge en Moeraskartelblad.

Dit is een mooie opsteker voor het beheer dat we uit hebben gevoerd, met name het hydrologisch herstel en het verschralingsbeheer (d.w.z. jaarlijks maaien en afvoeren). Vanaf half juni kunt u onze maaiploeg weer tegenkomen in het veld.

Maaien en afvoeren ten behoeve van de verschraling. In eigen beheer werken we op extra brede banden voor meer draagkracht, om zo min mogelijk schade toe te brengen aan het terrein.

Suzanne Poyck, teamleider Drentsche Aa

De gidsen van het Nationaal Park Drentsche Aa worden regelmatig (bij)geschoold over actuele ontwikkelingen en nieuwe onderwerpen. Op 5 juni stond het onderwerp vogeltellingen op het programma, verzorgd door de Vogeltelgroep Drentsche Aa. De vogeltelgroep doet al meer dan 20 jaar systematisch waarnemingen in het Drentsche Aa gebied. De telgroep verzorgde in café-restaurant De Aanleg te Deurze een gidsenlezing over het ‘hoe en waarom’ van de tellingen en de bevindingen tot nu toe. Zaterdag 16 juni hebben de gidsen onder leiding van Bert Dijkstra (voorzitter Vogeltelgroep Drentsche Aa) vanaf 06.30 uur bij Taarlo een zeer leerzame veldexcursie gemaakt. Tijdens de excursie van 3 uur in het beekdal van het Taarlosche diep zijn 42 verschillende vogelsoorten gespot.

Uit de waarnemingen van de Vogeltelgroep Drentsche Aa blijkt dat de beheersmaatregelen in het nationaal landschap hun invloed hebben op de vogelpopulaties (soorten en aantallen). Sommige soorten doen het slecht, anderen juist goed, nieuwe soorten vestigen zich. Maar het vraagstuk van ‘oorzaak en gevolg’ is minder eenduidig. Vogels reageren ook op klimaatveranderingen, risico’s van de jaarlijkse trek spelen een rol en op veel vragen hebben ‘vogelaars’ gewoon geen antwoord. De afgelopen decennia zijn de boerenbedrijven vrijwel geheel verdwenen uit de beekdalen, de omvorming tot natuurgebied leidt tot een compleet ander landschapsbeeld en de recente projecten van hermeandering van beken en inrichting van retentiebekkens hebben een proces van vernatting in gang gezet. De natuur zit daar niet mee en gaat altijd en overal zijn eigen gang. Wat de vogelexcursie vooral duidelijk heeft gemaakt zijn de kansen en bedreigingen. Het is een keten van invloeden en gevolgen: ingrijpen van de mens en de klimaatverandering leiden tot veranderingen in watersystemen, grondgebruik en landschapsonderhoud. De flora en fauna passen zich razendsnel aan de veranderende omstandigheden aan. Het aanpassingsvermogen van de afzonderlijke soorten bepaalt de overlevingskans. De vogelexcursie maakte duidelijk dat het afwisselende Drentsche Aa-gebied unieke kansen biedt. Zelfs in een betrekkelijk klein gebied als het beekdal van het Taarlosche diep kun je een veelvoud van afwisselende vogelbiotopen onderscheiden met alle hun eigen specifieke vogelsoorten: dorp Taarlo met oude boerderijerven, beekdal met ‘ruige’ vegetaties maar ook kruidenrijke blauwgraslanden, natte elzenbroekbossen, oude houtwallen en bosschages op de overgangen naar de akkerlanden. Kortom, een vogelparadijs, ook zonder grutto en wulp.

Lijst van waarnemingen tijdens de vogelexcursie Taarlo: Blauwborst, Blauwe reiger, Boerenzwaluw, Bonte vliegenvanger, Boomkruiper, Boompieper, Buizerd, Canadese gans, Fazant, Geelgors, Grasmus, Grauwe klauwier, Grauwe vliegenvanger, Grote bonte specht, Houtduif, Huismus, Huiszwaluw, Kievit, Kleine karekiet, Koolmees, Koekoek, Merel, Nijlgans, Ooievaar, Pimpelmees, Putter, Rietgans, Rietgors, Rietzanger, Roodborsttapuit, Sperwer, Spreeuw, Sprinkhaanrietzanger, Tapuit, Tjiftaf, Tuinfluiter, Veldleeuwerik, Watersnip, Winterkoninkje, Witte kwikstaart, Zanglijster, Zwartkop: Totaal 42 soorten

Lukas Hoven - Nationaal Park gids.

Fietstocht rondom Rolde

Zondag 8 juli 2018, 11:00 uur, Bij de molen aan de Grote Brink 2 in Rolde

Duur/afstand: 4,5 uur, ca. 37 km

Informatie: Aanmelden verplicht: t.manak@ivn.nl

Onderweg is er gelegenheid uw zelf meegenomen lunch op te eten.

De fietstocht gaat door het prachtige cultuurlandschap rond Rolde. Onderweg komt de grote verscheidenheid van het Nationaal Park Drentsche Aa aan de orde. De tocht gaat door de beekdalen van het Deurzer- en Amerdiep, maar ook die van het Rolder- en Andersche Diep. Prachtige esdorpen als Balloo, Deurze, Anderen en Rolde worden aangedaan. Onderweg wordt de geschiedenis verteld van het landschap en het ontstaan van de brink- en esdorpen, de staatsbossen en het prachtige landgoed Heidehof. Steeds houden we zicht op de monumentale middeleeuwse dingspilkerk van Rolde als baken in het landschap. Via het Ballooërveld en de oudste ‘tweeling’ van Nederland komen we terug bij de molen aan de Grote Brink in Rolde.

Donderdag 12 juli 2018, 19:00 uur, Parkeerplaats van Café de Amer, Amen 20, Amen

Duur/afstand: 2,5 uur / ca. 4 km

Het prachtige landschap van Nationaal Park Drentsche Aa heeft veel dichters geïnspireerd tot het vastleggen van de mooiste gedichten. Tijdens deze avondwandeling bekijken deelnemers het gebied door de ogen van deze dichters. Op markante plekken wordt door Nationaal Park gidsen verteld over de natuur en cultuur én wordt er een gedicht voorgedragen en deelnemers worden meegevoerd door mooie woorden. Deelnemers aan deze excursie, worden ook van harte uitgenodigd om tijdens de wandeling een gedicht te delen.

Vrijdag 13 juli 2018, 14:00 uur, NP Toegangspoort Deurze

Duur/afstand    2 uur / ca. 15 km

Doelgroep: Deelnemers met Scootmobiel

Informatie: De route is ongeveer 15 kilometer lang. Partners/begeleiders die willen meefietsen zijn van harte welkom.

Deelnemers verkennen  o.l.v. Nationaal Park gidsen het gebied ten zuiden van Deurze. Deze omgeving werd al in de vroege Middeleeuwen bewoond. Tijdens de afwisselende tocht wordt ingegaan op de samenhang tussen de verschillende elementen van het esdorpenlandschap. De komst van kunstmest heeft de landbouw ingrijpend veranderd. Op welke manier? Hierop krijgen deelnemers antwoord tijdens deze excursie.

Kijk voor het complete activiteitenoverzicht op: http://www.drentscheaa.nl/actueel/activiteiten/